Skip to main content

Klare taal spreken

Kritisch zijn op kerkjargon is één, maar in klare taal met een alternatief komen is nog best lastig. Een blog n.a.v. een recente column in De Nieuwe Koers over de seculiere tijdsgenoot die wel klare taal vraagt.

Afgelopen maandag was mede-blogger Dick op bezoek en terwijl de kinderen (in totaal 3) in meer of mindere mate zichzelf vermaakten, praatten wij nog wat door over onze recente blogs. Vanuit een soort deconstructie afscheid nemen van opvattingen en woorden is één, maar je nieuwe en overeind gebleven opvattingen met voor jou passende woorden beschrijven is twee. ’s Avonds las ik in het blad De Nieuwe Koers een column van Paul Visser. Spot on.

De Nieuwe Koers

Allereerst wat minder subtiele sluikreclame voor het blad De Nieuwe Koers. Ik nam er een proefabonnement op nadat ik op Twitter las over het een artikel in nr. 3 van dit jaar, over een herwaardering van de ruigheid van het christelijk geloof. En ik moet zeggen na het lezen van twee nummers: ik ben aangenaam verrast. Het beeld dat ik had, een opinieblad met een set vooraf afgebakende opinies blijkt onjuist. Ik kan me vinden in hun eigen omschrijving:

“De Nieuwe Koers is een christelijk opinieblad. […] De ondertitel luidt hoopvol realistisch. Dat uit zich in een positief-kritische benadering van de actualiteit, vanuit een open, christelijke identiteit; nieuwsgierig naar wat de ander te zeggen heeft, omdat we geloven dat we in de ander altijd iets van God ontmoeten. Vanuit dat vertrekpunt is De Nieuwe Koers er voor christenen die zichzelf durven bevragen.”

Cryptische woorden

Terug naar de column van Paul Visser. Het afscheid willen nemen van opvattingen en taal om over God, Jezus, christen-zijn, religie, kerk etc. te praten kan zich uiten in een cryptisch alternatief. Meer dan eerder lees ik bijvoorbeeld de blogs van Wouter van der Toorn. Hij neemt zijn lezers mee in zijn proces van afscheid nemen en doet dit op een manier waar ik respect voor heb. Maar het blijft wat cryptisch.

Ikzelf heb daar niet zo’n moeite mee omdat ik ook verkennende ben, maar ons seculiere tijdgenoot? Daar wist de columnist mijn aandacht te pakken. Want zoals ik eerder kritisch was tegenover kerkjargon, zo kwalificeert een cryptisch verwoorde (nieuwe) geloofsopvatting net zo goed voor ‘de twee dingen die misgingen in de glazige ogen’ (zie deze blog):

  • het onvermogen […] om de vertaalslag te maken naar ‘andersdenkenden’
  • het onvermogen […] om kritisch te zijn op je eigen uitleg

Paul Visser schrijft verder:

“Hoe komt het dat het spelen met gedachten ons soms liever lijkt geworden, dan het zoeken naar klare taal om te doen wat zij deden? Heeft dat te maken met de tijd of met ons eigen hart? Of met beide? Wie bij de tijd wil zijn, moet de stellige stijl van voorheen upgraden naar een losse toon met veel open eindjes. Waarheden zijn ‘uit’. Verwarrende woorden zijn ‘in’. Wie het denkt te weten, moet nog eens goed nadenken. Voortschrijdend inzicht heet het. Intussen voedt het slechts wat het verwoordt: groeiende onzekerheid.”

Reconstrueren is knap lastig

Onlangs was ik op bezoek bij een man uit onze kerk. Hij leest zo nu en dan een blog mee en we raakten aan de praat over wat ik maar mijn ‘verkenning’ ben gaan noemen. Daar bracht ik voor het eerst onder (hardop gesproken) woorden dat het zoeken naar alternatieve duiding, opvattingen, overtuigingen en taal lastig is, en soms ook beangstigend. Want alhoewel afscheid nemen bevrijdend kan voelen, er dient zich al vrij snel de vraag aan: wat nu dan wél?

Paul Visser schrijft:

“Ik voel toenemende irritatie. Dat is link, want het vertroebelt de objectieve blik. Daarom wil ik iedere goedbedoelde poging om op tastende toon iets van de ‘onmogelijkheden’ van het geloven te verwoorden, allerminst afdoen als een verdachte exercitie. […] Wel raak ik door ontmoetingen met seculiere tijdgenoten steeds meer overtuigd dat zij vooral vragen om onder ons ‘verdachte’ duidelijkheid. Het kan raar lopen. Als de façade wegvalt, zit er meestal een ‘gewoon’ mens tegenover je, met veel vragen. Over angst en onrust, over waarom en waartoe, over goed en kwaad, over schuld en schaamte, over zichzelf en over God. Zo één wil weten. Weten hoe het zit. Wat ik in Gods naam te melden heb. Het eerlijke en het hele verhaal. Graag in klare alledaagse taal. In ronde woorden dus. Dat is flink oefenen. Zweten soms. Veel bidden ook.”

Besluitvaardigheid

Wie mijn blogs over het Enneagram las, onthield héél misschien dat type 1 en 8 goed bij mij lijken te passen. Althans, volgens mij. Als ik aan mijn vrouw vraag bij een T-splitsing welke kan ik op moet omdat zij een (digitale) kaart voor haar neus heeft, dan heb ik liever dat ze zonder zekerheid links of rechts zegt. Liever dat dan geen aanwijzing en, afhankelijk van het verkeer om je heen, in een lastige situatie komen. Ik vind het prima om op basis van de op dat moment aanwezige kennis – wetende dat deze op z’n minst onvolledig is en in het ergste geval zeker deels onjuist – een beslissing te maken. Laten omkeren, dat kan toch?

Klare taal

En daarom deze blog vandaag. Omdat ik voor mijzelf én mijn seculiere tijdsgenoot in staat wil zijn om, al dan niet op termijn, mijn geloofsopvattingen als christen in klare taal onder woorden te (kunnen) brengen. Klare taal is niet hetzelfde als menen het zeker te weten. Klare taal schept de mogelijkheid tot een dialoog. Zoals een familielid eerder dit jaar tegen me zei:

“Van diegenen die het ‘verste’ staan van ‘ons’ godsbeeld – en mede daarom – dichter bij God dan ‘wij’ maar kunnen vermoeden, kun je pijnlijk veel leren.” In klare taal (?).

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Meer over Renco Schoemaker

Renco is ruim 35 jaar, man en vader van twee. Hij was eerder jeugdouderling in zijn gemeente in Zwolle. Hij mag graag fietsen, hardlopen, tv series kijken en bloggen. Luistert tot slot graag naar harde christelijke herrie.