Oikonomics & Five Capitals

Voor de wat vastere lezer zal het niet onbekend zijn dat ik, als ondernemer, antwoord probeer te vinden op de vraag: hoe kan je als ondernemer christelijk ondernemer zijn? Met die vraag (latent) in mijn achterhoofd bezocht ik vorig jaar het seminar over de ‘Five Capitals’ en deelde vervolgens mijn ervaringen met jullie in deze (deel 1) en deze (deel 2) blog. Naar aanleiding van een bezoek aan een 4e Musketier avond over veerkracht besloot ik om dezelfde reden lid te worden van de ‘zakelijke tak’ van 4M: L.I.F.E. Je weet wel, diezelfde 4M die onlangs het event in Zwolle organiseerde waar Len over blogde. Zelf schreef ik nav diezelfde dag een blog over meesterschap. Toch besloot ik, samen met mijn vrouw, níet deel te nemen aan het Five Capitals leertraject waarover ik hier met jullie deelde. Wel las ik onlangs het handzame boekje Oikonomics van Mike Breen en Ben Sternke (met/van 3DM). En daarom vandaag en de komende tijd alsnog weer wat blogs over de Five Capitals (vanaf nu 5C).

Herkomst

Net als ik 4M L.I.F.E. (website) al bestempelde als label van 4M voor de zakelijke markt (met bijbehorende thematiek), zou ik 5C bestempelen als label van 3DM (website) voor de zakelijke markt. Het klinkt misschien wat plat op deze manier, maar volgens mij proberen beide clubs op hun eigen wijze antwoord en invulling te geven op de vraag hoe we christen kunnen zijn in de zakelijke wereld. Alhoewel hij niet meeschreef aan het boekje Oikonomics, waar de vijf kapitalen geïntroduceerd worden, is Brandon Schaefer het gezicht van 5C. Hij blogt sinds eind vorig jaar hier regelmatig over het onderwerp, de laatste tijd ook middels korte filmpjes. Ik mocht op 21 november 2014 ontmoeten op een studiemiddag georganiseerd door Nederland Zoekt… Zij organiseren ook de Five Capitals seminars en leerweekenden in Nederland.

Lucas 16

In mijn persoonlijke beleving van het 5C seminar liet ik mij kritisch uit over de geforceerde theologische onderbouwing van het 5C gedachtegoed. Bij het lezen van het boekje Oikonomics bekroop mij zo nu en dan eenzelfde gevoel. Tegelijkertijd maakt het me niet minder enthousiast over de 5C. Wel wil ik nu iets verder uitdiepen waarom het zo voelt. Maar allereerst de Bijbelse fundering. Veelvuldig wordt verwezen naar Lucas 16: 1-13, waar staat in de NBV:

Rijkdom en gerechtigheid
1 Hij richtte zich ook tot zijn leerlingen: ‘Er was eens een rijke man die een rentmeester had en te horen kreeg dat de rentmeester zijn eigendommen verkwistte. 2 De rijke man riep de rentmeester bij zich en zei tegen hem: “Wat hoor ik over jou? Leg verantwoording af van je beheer, want je kunt niet langer rentmeester blijven.” 3 Toen zei de rentmeester bij zichzelf: Wat moet ik doen nu mijn heer mij het beheer afneemt? Werken op het land kan ik niet, en voor bedelen schaam ik me. 4 Maar ik weet al wat ik moet doen om ervoor te zorgen dat de mensen, wanneer ik van mijn beheerderstaak ben ontheven, mij bij hen thuis ontvangen. 5 Een voor een riep hij de schuldenaars van zijn heer bij zich. De eerste vroeg hij: “Hoeveel bent u mijn heer schuldig?” 6 “Honderd vaten olijfolie,” antwoordde de schuldenaar. De rentmeester zei tegen hem: “Hier is uw schuldbewijs, ga zitten en maak er gauw vijftig van.” 7 Daarna vroeg hij aan de volgende schuldenaar: “En u, hoeveel bent u schuldig?” “Honderd balen graan,” luidde het antwoord. De rentmeester zei: “Hier is uw schuldbewijs, maak er tachtig van.” 8 En de heer prees de oneerlijke rentmeester omdat hij slim had gehandeld. De kinderen van deze wereld gaan immers slimmer met elkaar om dan de kinderen van het licht. 9 Ook ik zeg jullie: maak vrienden met behulp van de valse mammon, opdat jullie in de eeuwige tenten worden opgenomen wanneer de mammon er niet meer is.
10 Wie betrouwbaar is in het geringste, is ook betrouwbaar als het om veel gaat, en wie oneerlijk is in het geringste is ook oneerlijk als het om veel gaat. 11 Als jullie onbetrouwbaar blijken in de omgang met de valse mammon, wie zal jullie dan werkelijk belangrijke dingen toevertrouwen? 12 En als jullie onbetrouwbaar blijken met wat een ander toebehoort, wie zal jullie dan geven wat jullie zelf toekomt? 13 Geen enkele knecht kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.’

Jezus moedigt ons hier in feite in vers 9  aan om vrienden te maken met behulp van ons geld. Het hebben van vrienden kan je verwoorden als het hebben van relationeel kapitaal en het hebben van geld als het hebben van financieel kapitaal. Ander verwoord zegt Jezus dan dat we ons financiële kapitaal aan dienen te wenden om relationeel kapitaal te verwerven. Tevens zegt hij in vers 13 dat wij mensen niet zowel God kunnen dienen als het geld/bezit. Er bestaat dus kennelijk zoiets als spiritueel kapitaal, tegenover financieel kapitaal. In vers 3 lezen we dat de rentmeester (fysiek?) niet bij machte is op het land te werken; het is voor hem geen optie. Hij beschikt, anders gezegd, over te weinig fysiek kapitaal. Hij is echter wel zo slim om zich dit te realiseren; hij beschikt over voldoende intellectueel kapitaal zou je kunnen zeggen.

Zie hier vijf vormen van kapitaal waarover wij mensen beschikken. Het klonk mij tijdens het seminar wat geforceerd en te eenvoudig af en toe. Ontdekken we niet nog veel meer vormen van kapitaal als we beter lezen? Als we ook elders lezen? Waarom beperken we ons tot uitsluitend dit gedeelte in Lucas 16?

And I was like: sooo coool! y’know

In deze blog wil ik de basis leggen voor een verdere uitwerking van de vijf vormen van kapitaal, hun volgordelijkheid, hun inzetbaarheid en hun mogelijke groeipad. De hierboven gestelde vragen over de legitimiteit van de 5C komen verder niet aan bod. Simpelweg omdat ik na het meer en meer lezen over dit gedachtegoed kom tot de conclusie dat het een heel bruikbaar ‘model’ is voor christen zijn en daar bewust keuzes in maken. Da’s voor mij erg waardevol. Ik hoop tevens samen met jullie te ontdekken dat dit onverkort opgaat voor de zakelijke wereld waarin ik (en velen met mij) actief ben.

Daarnaast heb ik ontdekt dat de aanvankelijke irritatie, misschien wel weerstand, vooral zit in de Amerikaans benadering. Jezus wordt neergezet als briljant econoom, als veelzijdig ondernemer met een scherp oog op de ‘Return-on-Investment’ (ROI). Het offer (investment) dat hij vraagt lijkt een gecalculeerde afweging met het oog op de beloning die ons te wachten staat (return). Hierin proef ik weinig van onbaatzuchtigheid en jezelf verloochenen. Tegelijkertijd is het ook niet onwaar. In het seminar vorig jaar hadden de overdenkingen titels als Jesus as Builder, Jesus as Pioneer, Jesus as Develper, en Jesus as Banker. Ik kan daar weinig mee, maar met die Five Capitals kan en wil ik wel verder. Wordt vervolgd!

ps. dan krijgt ook het woordje oikonomics meer aandacht