Skip to main content

De dood (van de Zoon)

Vorig jaar maakte ik kennis met de passievoorstelling genaamd De Dood van de Zoon, in de Doopsgezinde kerk in Zwolle. Dit jaar wederom.
| Renco Schoemaker |

Vorig jaar maakte ik kennis met de passievoorstelling in Zwolle genaamd ‘De Dood van de Zoon’. Ik schreef daar toen deze blog over. Vorige week vrijdag, 20 maart, ging ik wederom naar deze passievoorstelling. Oorspronkelijk zou ik weer met m’n moeder gaan, maar door een sterfgeval werd het kiezen tussen een herdenkingsdienst of dit. Een lastige keuze en beide opties getekend door de dood. Mn moeder besloot logischerwijs naar de dienst te gaan, terwijl ik besloot met een ingevlogen vriend na het condoleren alsnog naar deze voorstelling te gaan. Hier volgt een veel te lang verslag van mijn beleving.

Binnenkomer

Na een emotioneel condoleren liep ik rond 20:00 de Doopsgezinde kerk in Zwolle binnen. Dat blijft een verwonderlijk en onopvallend kerkje daar midden in het centrum van de stad. Met het hoofd vol met gedachten scande ik direct na ontvangst de ‘orde van dienst’ op de gekozen liederen. Mijn hoop dat een aantal indrukwekkende nummers van afgelopen jaar wederom hun opwachting maakten werd vervuld, al voelde ik een kleine teleurstelling dat de aanwas van nieuwe liederen mager was. Verder heb ik dat gevoel van teleurstelling de avond niet gehad overigens. Bill Fay met Healing Day zou wederom het stuk afsluiten. Daarover later meer.

De zaal was lekker warm en voorzien van paa(r)s licht. De gemiddelde leeftijd werd door ons, begin 30, slechts minimaal naar beneden gehaald. Om exact 20:15 komt ook de band binnen en bereikt ons hetzelfde recept als vorig jaar: niet flitsen, telefoon uit (trillen = niet uit) en niet klappen (wat een verademing).

De dood (van de Zoon)

Only tryin’ to get a hold of you

Dit jaar twee in plaats van één verteller; een man (Geert Johannes Riezebosch) en een vrouw (Dorinde van den Berg). Wat mij een betreft een verrijking omdat het de mogelijkheid tot meer dynamiek biedt in het gesproken woord. De voorstelling start met Blackbird Song; akoestisch, regelmatig tweestemmig en ondersteund door pakkende strijkers (zoals ook te horen bij de tv-serie The Walking Dead). En dan: Judas. Opgejaagd door zijn eigen gemoed. Mooi geïllustreerd met het nummer Hold on You van Jeff Bridges. Een akoestische start met gitaar, percussie en bas. Daarna verrijkt met een fraai orgel en een heuse gitaarsolo.

I’ve been blessed and I’ve been cursed
All my lines have been unrehearsed
All the fires that I walked through
Only tryin’ to get a hold of you

De discipelen, omschreven als dromers, druktemakers en grappenmakers gaan aan tafel om het Pesach maal te vieren. Ook Judas neemt plaats. Het verhaal wordt afgewisseld met het gospelnummer Welcome Table dat steeds vrolijker en uitbundiger wordt met dat koortje achterin. Een schril contrast met dat wat komen gaat: verraad door één van hen.

I can’t win. I give in. I give in

De mannelijke en vrouwelijke verteller (vanaf hier Geert & Dorinde) wisselen elkaar goed af in de vertelling die volgt. Jezus zoekt rust in de olijfgaard om te bidden tot God. Muzikaal horen we een klaagzang, afgewisseld met een indringend ‘Vader, Vader, Vader!’. Het pakt me. Dan volgt de berusting van Jezus die naar mijn idee erg goed verwoord wordt in het nummer Where no Endings End, van Keren Ann. In tegenstelling tot wat er in de orde van dienst staat, werd er volgens mij (terecht) gezongen ‘can’t change’ ipv ‘can change’:

But we can’t change the world
Now we can’t change the world
It’s been done (3x) (…)
I can’t win. I give in. I give in.

Vooral bovenstaand slot resoneert nog in mn gedachten. De trompet ook. Heel goed gevonden.

Donderdagavond

Geert en Dorinde vertellen verder over de slapende vrienden van Jezus als hij terugkeert na zijn gebed. De kus van Judas als ultiem teken van verraad. En de minder bekende schokgolf die volgt onder de soldaten. Het zwaard van Petrus langs het oor van één van hen en Jezus die het geneest. Niets kan in de weg staan van wat moet gebeuren. En dan volgt het nummer Overvecht van Spinvis. Zo’n mooie vondst hier! Ik ben geen liefhebber van Nederlandstalige muziek, des te meer komt deze binnen.

donderdagavond, schaduw van vroeger
wat ben ik schuldig? wat krijg je van mij?
drink op degenen die wel wisten hoe
op geluk en succes, het is ze allemaal gegund
drink op de vrienden die langzaam verdwaalden
het kustlicht te ver en de toverspreuk kwijt
dan wordt het stil
zeker
maar er is nog wat tijd

Want stil word je inderdaad. En je beseft dat er nog maar weinig tijd over is voordat Jezus gekruisigd zal worden. Donderdagavond, de vooravond op Goede Vrijdag.

Pink Floyd

Het volume en het tempo gaat omhoog met achtereenvolgens Sorrow van Roger Waters en het instrumentale stuk uit One of These Days van Pink Floyd. Wrang omdat dit favoriete muziek was van de man die ik ruim twee uur daarvoor nog in zijn kist zag liggen. Rauw, hard, intens en afgewisseld met de vertelling van Jezus bij de hogepriester, het toekijken van Johannes. Hoe hij beschuldigd wordt en zich niet verdedigt. De muziek stuwt door en door……totdat het stilvalt:
‘Bent u de Messias?’ Dat ben ik. 
Slik.

Make it rain

In het nummer Bullet Proof van Radiohead, dat naar mijn mening geen verbetering is op het prachtige Slip Away van Josh Garrels van vorig jaar, constateren we dat Jezus dat níet was. Hij was niet ‘bullet proof’. Hij kon het zijn, maar koos ervoor het niet te zijn. We horen over het schuldgevoel van Judas die worm wordt genoemd. Een kaars rookt. En dan de opmaat naar het onvermijdelijke. Make it Rain van Tom Waits. Stevige percussie, een elektrische gitaar vergezeld van een bas. Eindigend met wat heel makkelijk Jezus’ gedachten kunnen zijn geweest..

I’m burning with all this pain (…)
Put out the fire and make it rain
I stand alone here. Make it rain

It’s me for you and you for me

Maar het gaat niet regenen en Jezus’ pijn en vernedering worden niet minder. Pilates kiest voor zichzelf, wast zijn handen in onschuld en draagt Jezus over aan de menigte. Ook hier werkt de interactie tussen de twee vertellers erg goed. De tocht naar Golgotha volgt, verwoordt in Look for me as you go by van The Innocence Mission. De tocht van Jezus, bloedend, door de menigte naar de heuvel.

Look for me as you go by. (…) It’s me for you and you for me.

Slik, wederom.

I don’t want to die alone

Pauken, clean guitar en Dorinde geven verder invulling aan deze zware tocht naar de schedelplaats. Tekst onder een instrumentale versie van Days and a Day van Madensuyu. Strijkers die steeds voller en nadrukkelijker aanwezig zijn. Het samenspel met het licht en het confronterende besef dat die rare tik die je door de muziek hoort, eigenlijk de slagen van een hamer op een spijker zijn. Ze spijkeren Jezus, de Zoon van God, aan het kruis. Aan beide zijden misdadigers waarvan er zich één bekeert terwijl Jezus vernederd wordt. En toch zegt hij: Vader, vergeef hun want ze weten niet wat ze doen. Het zijn die ‘kruiswoorden‘ die hard binnenkomen.

Even op adem komen in wat een doorsnee opwekkingslied lijkt. Het is weliswaar inderdaad veel herhaling, maar toch raakt het me gaandeweg meer dan verwacht. De misdadiger links van hem: Jesus, oh Jesus. I don’t want to die alone. Om af te sluiten met de tekst:

All my troubles
All my pain
Will leave me once again

Kippenvel kreeg ik er van.

Lord, can you hear me now?

Net als vorig jaar maakt Damien Rice zijn opwachting met Cold Water. Maar niet voordat Geert op getalenteerde wijze verbeeldt en uitdiept hoe Jezus aan het kruis hangt. Dorstig, eenzaam en zonder liefdesband naar zijn Vader. Eloï, Eloï, lema sabachtani? (Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten?) Terecht dat dit mooie nummer weer een plek heeft gekregen want je voelt dat het past: Lord, can you hear me now?

Cold, cold water surrounds me now
And all I’ve got is your hand
Lord, can you hear me now?
Lord, can you hear me now?
Lord, can you hear me now?
Or am I lost?

De kracht van muziek werd me zelden eerder zo duidelijk. Het komt binnen, diep binnen.

Doodstil

We schakelen wederom over naar Nederlandstalig met het nummer Boven is het stil van Leendert. Wat mij betreft een geslaagde poging om het perspectief van God te verweven in de passievoorstelling.

Boven is het stil
Niets te horen
Boven is het stil
De geluiden zijn gestorven

En dan die laatste kruiswoorden: Het is volbracht. Zal ik ooit de diepte, breedte en hoogte van deze woorden doorgronden? Vader, in uw handen leg ik mijn geest. En het wordt stil in de Doopsgezinde kerk in Zwolle. Doodstil. Omdat we ons allicht geen raad weten met dit offer. Geen woorden kunnen vinden die nu passen. Doodstil.

I will always hold you dear

Dorinde vervolgt de vertelling. Jezus wordt van het kruis gehaald en Maria heeft diep verdriet. Passend verwoord in Mary’s Lullaby van Wilder Adkins.

Oh my God, the world is yours
Why have you chosen me?

En ik voel de behoefte naar die grote Healing Day. Maar eerst horen we David’s Lamentation. Gelukkig is het nummer kort want ik vind het niet goed passen deze avond. Jezus wordt in het graf gelegd gevolgd door het mooi gevonden Imka van Brown Feather Sparrow.

Now that you’re really gone
We lift you from the ground
I try to breathe you in
(…)
So go for now
I will always hold you dear

Sterk dat het afscheid nemen van Jezus deze plek krijgt in de vertelling. Het nummer wordt gevolgd door wat ik vorig jaar al omschreef als ‘zo veelzeggende woorden’: Rust zacht lieve meester. Ik slik nog een keer.

It’ll be okay

En dan Bill Fay met Healing Day. Wat maakt dit nummer (wederom) een indruk op me. Het is de perfecte ’toon’ om de voorstelling mee af te sluiten. Werkelijk perfect. M’n moeder stuurde dit nummer enkele dagen eerder naar de achterblijvende weduwe en ik hoop dat het voor haar een bemoediging mag zijn. Ik sluit m’n ogen en absorbeer elk geluid omdat ik weet dat we zo de fiets weer op moeten. Ik denk aan de kist in de kerk eerder deze avond. Hij was een getalenteerd muzikant en op zijn rouwkaart staat treffend ‘Music was my first love. And it will be my last.’

Terwijl de band één voor één de ruimte verlaat dringt het besef zich op dat pas volgend jaar weer een mogelijkheid is dit mooie en indringende wederom mee te maken. De solo echoot nog na in mijn hoofd en met glazige ogen, en een nog voller hoofd dan toen ik kwam, verlaten we in stilte het gebouw.

Het was goed.
En rust zacht Jan.

Iets meer over auteur Renco Schoemaker

Renco is ruim 35 jaar, man en vader van twee. Hij was eerder jeugdouderling in zijn gemeente in Zwolle. Hij mag graag fietsen, hardlopen, tv series kijken en bloggen. Luistert tot slot graag naar harde christelijke herrie.

Categorieën

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.