Skip to main content

Samen Jong

Kernwaarden van een kerk met alle generaties

Wat trekt jonge mensen aan in een geloofsgemeenschap? Het boek Samen Jong geeft antwoord op deze vraag met zes kernwaarden. Vandaag schrijft Dick daarover.
| Dick Sluiter |

Wat trekt jonge mensen aan in een geloofsgemeenschap? In het toonaangevende boek Growing Young onderscheiden Amerikaanse onderzoekers zes kernwaarden die antwoord geven op de vraag. Samen Jong is de Nederlandse bewerking van dit boek met een toelichting op deze zes kernwaarden.

Pijn én passie

“Dit boek is geschreven vanuit zowel pijn als passie: de pijn van kerken die vergrijzen, die meer begrafenissen dan doopdiensten hebben en die soms zelfs zo gekrompen zijn dat ze niet langer kunnen voortbestaan. De pijn en het verdriet van mensen die het gebouw waarin ze getrouwd zijn en waarin geliefden gedoopt zijn, moeten sluiten. De pijn en verdriet van mensen die zien dat hun (klein) kinderen het geloof dat voor hen zoveel betekent, niet overnemen. Het verdriet dat er zoveel jonge mensen in ons land opgroeien zonder ooit kennis te maken met de zegenrijke en overvloedige liefde van God.

Dit boek bevat geen kant-en-klare recepten om jonge gezinnen naar je kerk te trekken; het wijst wel een richting waarin nieuw leven mogelijk is. Het is vooral geschreven vanuit passie; passie voor Jezus, die centraal staat in ons christelijk geloof en die niet loslaat wat Hij begon. Passie voor jonge mensen die hun weg zoeken in het leven en er vaak geen idee van hebben dat Jezus hun een weg wijst die leven geeft in overvloed (Johannes 4 vers 6). Passie voor de kerk, het lichaam van Jezus, in ons land. Een land waarin de gevolgen van secularisatie en kerkverlating merkbaar zijn. In dat land gunnen we iedere jongere een plek om samen met anderen, met vallen en opstaan, de weg van Jezus te ontdekken. Een plek waar zij samen met alle generaties namens Hem tot zegen zijn in wijk en wereld.”

(pagina 13)

Samen Jong

Kernwaarde 1: Prioriteit geven aan jonge generaties

(…) Niet omdat oudere generaties niet belangrijk zijn, maar omdat we veel van jonge mensen kunnen leren over het koninkrijk dat we in de kerk van Christus zichtbaar willen maken. Kinderen durven te leren, te vragen en te groeien.

Voorrang geven aan jonge generaties gaat om een cultuur, een manier van denken van de hele gemeente, waarbij in alles rekening wordt gehouden met jonge mensen. Wanneer we hun in de gemeente prioriteit geven, is dat niet omdat zij oudere generaties vervangen, maar omdat zij oudere generaties versterken. Het gaat erom hen serieus te nemen en van hen te willen leren. Dit is nodig om écht intergenerationeel kerk te zijn.

“Dit boek bevat geen kant-en-klare recepten om jonge gezinnen naar je kerk te trekken; het wijst wel een richting waarin nieuw leven mogelijk is.”

Kernwaarde 2: Jezus’ boodschap serieus nemen

Jongeren nemen niet meer vanzelfsprekend het geloof over van hun ouders en gemeente. Ze moeten onderzoeken en bevragen, het uittesten. Sommigen doen dit al jong, anderen later. Sommigen stellen rationele vragen, anderen meer op het niveau van ervaring of gevolgen voor je leven. Om een volwassen geloof te ontwikkelen, is het ontzettend belangrijk dat jongeren worden aangemoedigd deze vragen te stellen en dat hun vragen serieus worden genomen.

Het geloofsgesprek en het leren verwoorden van de betekenis van het geloof in Jezus Christus voor jouzelf heeft daarin een belangrijke rol. De grootste reden voor het loslaten van het geloof door jonge mensen blijkt niet zozeer de (geloofs)twijfel zelf te zijn, maar het zwijgen over dat geloof en de twijfels. Jongeren leren hun geloofsmening te vormen door niet alleen zelf te leren verwoorden wat ze geloven of wat ze daarin lastig vinden, maar ook door dat te horen van anderen.

Kernwaarde 3: Hart voor jongeren hebben

In de kerken die in het Growing Young-onderzoek waren betrokken, blijken alle generaties het jongeren te gunnen dat ze gezien worden en tot hun recht komen. Kerkleden zijn in jongeren geïnteresseerd, proberen hen te begrijpen en bij hen aan te sluiten. Hierdoor voelen jongeren zich thuis in de gemeente. Jonge mensen willen immers, nog meer dan volwassenen, gezien en gekend worden, zich geaccepteerd en geliefd voelen. Dat komt doordat ze zelf nog in ontwikkeling zijn en daardoor onzeker zijn. Toch vinden veel kerken dit lastig.

Vaak zijn we als volwassenen geneigd om jongere generaties (met name tieners, jongeren en jongvolwassenen) te beoordelen op basis van het gedrag dat eigen is aan hun leeftijd of hun generatie, ‘De jeugd van tegenwoordig!’ Of we krijgen juist medelijden met hen door de grote prestatiedruk die jongeren ervaren of de slechte kansen op de woningmarkt. Medelijden zonder werkelijke empathie of verbinding met de jongere zelf. Zowel de veroordeling als medelijden zorgt ervoor dat je afstand houdt en geen contact van hart tot hart zoekt. Juist vanuit een houding van empathie ontdek je hoe God bezig is in de levens van jonge mensen. Daarom is het belangrijk om in de kerk van jongeren te houden. Niet omdat ze de kerk van morgen zijn, maar vooral omdat ze nu al vorm geven aan de kerk van vandaag.

Kernwaarde 4: Verantwoordelijkheid geven

Er blijkt een relatie te zijn tussen de mate waarin jongeren zich betrokken voelen en de verantwoordelijkheid die ze krijgen. In de onderzochte kerken (uit het Growing Young onderzoek) hadden jongeren veel verantwoordelijkheden en werden ze gestimuleerd niet alleen te participeren, maar ook leiding te geven op allerlei plekken in de gemeente.

Verantwoordelijkheid geven is zowel voor de gever als de ontvanger spannend. Growing Young gebruikt hiervoor het beeld van het doorgeven van sleutels. Denk aan het moment dat ouders hun kind net na het behalen van het rijbewijs de sleutels geven van hun eigen auto (áls ze dat al aandurven). Dat is spannend voor zowel de ouders als de jongvolwassene die hiermee een nieuwe verantwoordelijkheid krijgt.

Dit heeft een positieve invloed op de jongeren zelf: zij voelen zich serieus genomen en betrokken, ze beseffen dat ze nodig zijn. Bovendien kunnen ze ontdekken wat ze leuk vinden en waar ze goed in zijn. Ze voelen dat ze uitgedaagd worden, er wordt echt iets van hen verwacht. Ze raken meer met de gemeente verbonden doordat ze deze taken met anderen doen en zij investeren op hun beurt weer in anderen. Actieve jongeren brengen levendigheid in de gemeente en zorgen ervoor dat de gemeente bij de tijd blijft. Als jongeren in de gemeente zichtbaar zijn, trekt dit ook weer andere jongeren en gezinnen aan.

Kernwaarde 5: Een warme gemeenschap vormen

In Nederlandse onderzoeken komt sterk naar voren dat voor jongeren relaties nóg belangrijker zijn dan voor volwassenen. Twintigers die lid werden van een stadsgemeente gaven als belangrijke reden voor hun keuze: de sfeer in de gemeente, je voelt je welkom, ruimte om jezelf te zijn. Twintigers in de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt antwoordden op de vraag wat ze nodig hebben op het gebied van geloof en kerk: oog voor elkaar, een goede sfeer, levendigheid, gastvrijheid, het leven delen en leeftijdsgenoten, inspirerende medechristenen en ruimte voor verscheidenheid. Hun leeftijdsgenoten in de Protestantse Kerk in Nederland noemen ‘gebrek aan verbondenheid; als een van de belangrijke redenen waarom ze niet meer bij hun kerk betrokken zijn.

Jongeren exploreren hun geloof door bidden, Bijbellezen, stille tijd, evenementen bezoeken en vrijwilligerswerk. Minstens net zo belangrijk is de groep waarmee dit gedaan wordt. Het is essentieel dat jongeren in hun sociale netwerk vrienden, mentoren en voorbeeldfiguren kunnen vinden, om op een goede manier gevormd te worden binnen de kerk.

 

Kernwaarde 6: Beste buren zijn

Jongeren staan nog dichter bij de cultuur van de samenleving dan oudere generaties, zij groeien daarin op en ademen die in. Het is voor hen dus belangrijk te ontdekken wat het betekent om als christen in die samenleving te staan. Bovendien zijn zij hun visie op het geloof en het leven nog aan het ontwikkelen.

Uit diverse onderzoeken blijkt dat één van de redenen dat jongeren de kerk verlaten, is dat ze teleurgesteld zijn in hoe de kerk omgaat met maatschappelijke thema’s als diversiteit en klimaat. Jongeren knappen af op kerken die zichzelf definiëren door waar ze allemaal tegen zijn in plaats van waar ze voor zijn. Bij vragen rond maatschappelijke thema’s is het de kunst voor de kerk om enerzijds open te staan voor wat er leeft in de samenleving en anderzijds niet kritiekloos met de westerse cultuur mee te gaan. Belangrijk daarin is het respectvol aangaan van de dialoog. Diversiteit in opvattingen en levensstijlen en een sfeer van openheid en acceptatie trekt jonge mensen aan.

Iets meer over auteur Dick Sluiter

Dick is zo’n 35 jaar, getrouwd en vader van twee kinderen. Hij is zeer geïnteresseerd in alles wat met religie te maken heeft, van kunst tot wetenschap en van traditioneel tot postmodern.

Categorieën

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.