Skip to main content

Jongerenwerk

Wat hebben we als kerk nodig om aantrekkelijk te zijn voor jongeren?

Dick blogt vandaag over de bekende en relevante vraag: “Wat hebben we (als kerk) nodig om aantrekkelijk te zijn voor jongeren?” Wat jij?
| Dick Sluiter |

Een veelgehoorde vraag in de kerken is: Wat hebben we (als kerk) nodig om aantrekkelijk te zijn voor jongeren? Een antwoord hierop komt van een Amerikaans onderzoek, ‘Growing Young’. Zij zochten naar wat kenmerkend is voor geloofsgemeenschappen met actief betrokken jongeren tussen de 15 en 29 jaar. Ik citeer hieronder veelvuldig uit de tekst van praktijkcentrum.org.

Growing Young

Wat als eerste opvalt, is dat de aantrekkingskracht van een kerk niet per se te maken heeft met de omvang van een gemeenschap. Ook de gemiddelde leeftijd van gemeenteleden heeft geen beslissende stem. Je kunt zelfs de enige jongere in een gemeente zijn en je thuis voelen. Ook de ligging van de kerk (platteland of stad) en het karakter (traditioneel of hip), het budget en zelfs de liturgie zijn niet de belangrijkste factoren. Aansluiten bij de belevingswereld van jongeren, goede muziek en een hippe spreker kunnen bijdragen om aantrekkelijk over te komen, maar zijn niet essentieel voor jongeren om betrokken te blijven.

Jongerenwerk

Zes kenmerken

Essentieel zijn volgens de onderzoekers van Growing Young zes kenmerken die niet los van elkaar kunnen worden gezien. Hieronder worden de zes kenmerken beschreven.

Geef leiderschap door aan jongeren. Jongeren willen niet alleen consumeren, maar ook meedoen. Durf jongeren dan ook verantwoordelijkheid te geven. Geef ze de ruimte, zodat ze hun kwaliteiten kunnen ontwikkelen en zich kunnen inzetten. Essentieel daarbij is dat we jongeren goed begeleiden.

 

Inlevend in jongeren. Heb empathie voor de jongeren en begrijp en waardeer jongeren. Wees op de hoogte van wat er vandaag speelt. Houd van ze en weet wat een jongere persoonlijk bezighoudt. Probeer te begrijpen wat het betekent om vandaag jong te zijn. Verplaats je in het leven van jongeren in plaats van hun leefwereld te veroordelen en te bekritiseren. Dit betekent niet dat je het met alles eens moet zijn, maar ga vooral met jongeren in gesprek.

 

Zet Jezus en zijn boodschap centraal. Als kerk hebben we een belangrijke taak om (het leven van) Jezus en wat Hij zegt en doet centraal te stellen. Dit betekent dat de focus minder ligt op abstracte dogma’s, formules en formulieren of op de traditie van de kerk. We mogen de jongeren kennis laten maken met Jezus en zijn boodschap. Dit betekent overigens niet dat de boodschap voor jongeren versmald en/of versimpeld moet worden.

 

Werk aan een warme gemeenschap. Jongeren willen zich welkom voelen. Ze willen de ruimte om zichzelf te zijn en willen contact met andere generaties. Relaties zijn daarin belangrijker dan activiteiten. En binnen die relaties willen jongeren ook hun moeite, twijfel, ongeloof kunnen delen.

 

Geef de jeugd (en gezinnen) in alles prioriteit. Dit blijkt het meest doorslaggevende kenmerk te zijn. Wanneer dit kenmerk ontbreekt, dan vergrijst de kerk. Voorkom dat het jeugdwerk geïsoleerd raakt van het gemeenteleven als geheel. Het jeugdwerk mag geen eiland zijn. Kies er als kerk bewust voor om jongeren en hun leefwereld centraal te zetten. Als jongeren ervaren dat ze gewaardeerd worden en er aandacht is voor hen is, heeft dit een enorme uitwerking op de rest van de gemeente. Zoek naar creatieve manieren om hen te ondersteunen en hen te betrekken bij elk facet van de gemeenschap. Ouderen worden daarbij niet vergeten, maar de focus is erop gericht om generaties met elkaar te verbinden. Automatisch komen daarbij ook de ouders van de jongeren in beeld, omdat zij de meeste invloed op hen uitoefenen. Werk aan een cultuur waarin jongeren en hun gezinnen prioriteit hebben in visie, budget, werkers in de kerk en organisatie.

 

Wees relevant voor anderen. Jongeren willen betrokken zijn bij een gemeenschap die openstaat voor anderen en de cultuur waarin we leven. Waarin ruimte is voor de dialoog. Iedereen moet welkom zijn en de kerkelijke gemeenschap zou een weerspiegeling moeten zijn van de samenleving in de lokale context. Geloof is voor jongeren niet iets abstracts waarin alles is vastgelegd. Ze willen ontdekken wie ze zijn, waar ze bij willen horen, waar hun hart ligt en hoe ze dit het beste kunnen vormgeven in het dagelijks leven.

Lente in de kerk

Ik las kort geleden het boek: Lente in de kerk van René van Loon. In hoofdstuk 3 (p.67-69) citeert hij een onderzoek van ds. Niels de Jong. Doel van het onderzoek was het ontdekken van factoren die bestaande kerkelijke gemeenten aantrekkelijk maken voor jongeren. Kerken waar jongeren graag komen bloeien op en zijn meestal ook aantrekkelijk voor mensen die nieuw zijn in de wereld van kerk en geloof. Ds. Niels de Jong formuleerde uiteindelijk vijf ‘sleutels’ voor kerken. Let wel: de doelgroep is wat ouder (twintigers en dertigers) dan de doelgroep van ‘Growing Young’, maar de gevonden principes blijken nagenoeg hetzelfde:

  1. Inhoud. In de kerk moet ‘het wel ergens over gaan’. Daarbij is vooral de geloofsinhoud van belang: de centrale rol van Jezus, een goede Bijbeluitleg die de praktijk van het leven raakt, inspiratie, uitdaging en verdieping.
  2. Ruimte. Jonge mensen zoeken ruimte om hun eigen weg te kunnen vinden in bijv. levensstijl en keuzes. En ruimte in de liturgie voor nieuwe vormen en muziek.
  3. Gekend zijn. Je moet je eigen plek kunnen vinden, een netwerk kunnen opbouwen, mensen vinden van je eigen leeftijd, met hen op kunnen trekken en je kunnen inzetten die past bij jouw talenten.
  4. Sfeer. De vraag is van groot belang of je je welkom voelt, of er mensen zijn die een praatje beginnen, of er een sfeer is van liefde en hartelijkheid.
  5. Inzet voor de omgeving. Een kerk die naar binnen is gekeerd is en waar de leden alleen bezig zijn met zichzelf heeft weinig aantrekkingskracht.

(…) Twintigers en dertigers vinden het belangrijk om het gevoel te hebben dat ze er toe doen. Ook investeren in kwaliteit (gebouw, inhoud, publiciteit, communicatie) hoort daarbij. Niets is zo fnuikend voor het kerk-zijn als verwaarlozing en onzorgvuldigheid.

Iets meer over auteur Dick Sluiter

Dick is zo’n 35 jaar, getrouwd en vader van twee kinderen. Hij is zeer geïnteresseerd in alles wat met religie te maken heeft, van kunst tot wetenschap en van traditioneel tot postmodern.

Categorieën

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.