Skip to main content

Christen in postmoderne tijd 2

Deel 2 van de blogreeks over de invloed van het postmodernisme op de kerk. Wie zijn Pim en Mo en hebben ze invloed op de kerk?

In mijn vorige blog kon je lezen dat ik in de war ben als christen in een postmoderne tijd. Mijn christelijke generatiegenoten komen met inspirerende ideeën en visies, die enerzijds noodzakelijke ruimte geven en anderzijds een vervreemd gevoel bij mij achterlaten: wordt al die ruimte niet te vrijblijvend en wordt het kind niet met het badwater weggegooid?

Wikipedia

Ik dacht eenvoudig te beginnen door uit te zoeken wat het Postmodernisme is. Ik had na de aftrap van deze blogreeks 2 weken de tijd om dit uit te zoeken. Eitje dacht ik: even Wikipedia checken en een paar blogjes lezen van wat filosofen en theologen. Even samenvatten en klaar is deel 2 van deze reeks.

Dit bleek tegen te vallen! Er is veel geschreven over het postmodernisme en men is het niet altijd met elkaar eens. Om deze informatie samen te vatten heb je meer ruimte nodig dan in een blog past. Je zou er een (pré-postmodern) boek mee kunnen vullen.

Puberende zoontje

Zoals het woord al doet vermoeden is het postmodernisme (laten we hem Pim noemen) een reactie op het modernisme (Mo lijkt me een goede naam).  Pim is het puberende zoontje dat zich af wil zetten tegen zijn rationele, ordelijke vader Mo. Het is dus een tegenbeweging. Het zet zich af tegen feiten, kaders en tot dan toe vastgestelde waarheden. Het is daarom paradoxaal om een gekaderde, feitelijke definitie te geven van Pim, omdat hij hier niet van houdt. Pim proberen te duiden is als vloeken in een kerk. Toch ga ik een poging wagen. Uiteindelijk zijn er een aantal overeenkomstige kernwoorden die goed passen bij Pim.

Pim

Pim gelooft niet in een absolute waarheid. Alles is relatief. Hij legt de nadruk op persoonlijk gevoel en ervaringen. Als jij iets ervaart als waar, dan is dat voor jou de waarheid, aldus Pim. Iedereen heeft dus zijn eigen waarheden. Doordat de wereld steeds meer vermengd en daarnaast online binnen handbereik ligt, is pluralisme ook een belangrijk kernwoord voor Pim. Het grootste deel van de geschiedenis was het leven van de mensheid ingebed in een eenheidscultuur. Nu zijn er veel verschillende culturen en levensvisies. Deze worden met elkaar verbonden en met elkaar vermengd (syncretisme). Pim streeft naar een open samenleving, zonder maat en zonder grens. Het leven is niet meer eenduidig, maar complex. Alles is meervoudig, dat geldt dus ook voor de waarheid. Absolute uitspraken zijn een ontkenning van de complexe werkelijkheid. Pim is kritisch en stelt vragen bij de gesettelde autoriteit. Hij stelt sowieso graag vragen en geeft liever weinig antwoorden. Er is geen externe meetlat voor goed of fout, we bepalen onze eigen meetlat, samengesteld uit de snoepjeswinkel van een pluralistische samenleving. De één heeft een snoepzak vol met lolly’s en een paar zure matjes, de ander heeft voornamelijk drop met wat kaneelstokjes. Deze verschillen zijn prima. Bovendien kunnen we altijd nog wat met elkaar delen. Community vinden Pimmen dan ook belangrijk. Vrijheid, tolerantie en autonomie zijn echter ook belangrijk, dus elk individu blijft zelf de baas over zijn of haar eigen leven. Pim ontwerpt zijn eigen kaart en navigeert met zijn eigen kompas. Pim houdt er niet van als de wet gebruikt wordt als machtsmiddel om mensen onder controle te houden. Deze wet inzetten voor sociale gerechtigheid vinden Pimmen een betere focus.

Wringen

Ik weet niet of het ligt aan mijn 32 jarige leeftijd en het feit dat ik veel bebaarde vrienden heb, maar ik voel me wel thuis bij een samenleving die bovenstaande uitgangspunten heeft. Ik vind Pim in ieder geval een stuk aantrekkelijker dan Mo. Wanneer de Pimmen echter de overhand krijgen in mijn kerk, of op andere manieren mijn geloofsleven beïnvloeden, gaat er toch iets wringen.

Volgens mij hebben mijn wringpunten veel te maken met de invloed van Pim. Ik zie duidelijke overeenkomsten tussen Pim en de invloed van mijn generatie op het christelijke geloof (zie de thema’s waarmee ik deze blog afsluit).

Frisse wind

Ondanks het gewring ben ik blij met de komst van Pim. Mo was erg rationeel en traditioneel. Hij had overal een antwoord op en had bovendien snel een oordeel klaar liggen. Er was veel orde en weinig ruimte voor vragen of twijfels. De vormen werden erg belangrijk gevonden en het geloof werd hapklaar gemaakt in formules. Die Mo heeft vast goede dingen gegeven aan het christelijke geloof, maar ik ben maar wat blij dat Pim de deuren open heeft gezet voor een frisse wind.

De komende tijd wil ik bekijken wat Pim voor inbreng heeft in het christendom. Gezien hun directe relatie, zal Mo ook wel eens voorbij komen. Zoals gezegd geeft Pim ruimte, maar ik vraag me af of deze ruimte niet ‘to much’ is. Ik heb het idee dat Pim de volgende zaken mee brengt naar de kerk:

  • Ruimte voor twijfel;
  • Meer vragen dan antwoorden;
  • ‘Ik’ staat centraal;
  • Geen algemene, absolute waarheid;
  • Geen moraal opleggen;
  • Veel inzet voor sociale gerechtigheid;
  • Pluralisme: Iedereen is welkom, zonder oordeel. Veel ruimte voor verbinding en relaties;
  • Pluralisme: elk idee/visie is welkom;
  • Weinig tot geen oordelen;
  • Praktisch ingesteld in het hier en nu.

De volgende blogs wil ik aan de hand van bovenstaande thema’s onderzoeken waar Pim wringt of juist zorgt voor een frisse wind.

Comments (8)

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Meer over Lennert Streuper

Lennert is ruim 40 jaar, getrouwd en vader van twee zonen. Hij was jarenlang jeugdleider en kerkt bij een evangelische gemeente. Het allerliefst zit hij met zijn vrouw, vrienden of zwager te bomen over het leven.