Wie had gedacht dat ik nog eens een spin-off van een superheldenfilm in mijn lijst zou opnemen? Ik niet in ieder geval. Heel eerlijk gezegd ging ik zo ook de serie in, weliswaar aangeraden door mijn jongere broertje, maar al enigszins sceptisch door recensies die vergelijkingen trokken met de Sopranos (dat zijn wel héél grote schoenen om te vullen). Maar wat blijkt; een goede casting doet allereerst wonderen (Colin Farrell, Christin Milioti), de ‘worldbuilding’ is meteen geloofwaardig én geen vervelende knipogen naar fanboys van Batman (althans ik heb ze niet gemerkt, ook goed). Het verhaal bleek grimmig en zwart, het “alles kan kapot” principe, om dat vervolgens ook consequent door te trekken in het hele seizoen. Op die manier zat ik elke keer weer op het puntje van je stoel en daarom een welverdiende plek in mijn top 10. Geen chronologische lijst overigens, maar 10 series die ik dit jaar het beste vond.

Een serie voor snobs, noemde ik Ripley tegenover Renco. Want de serie is gedraaid in zwart-wit, in een Italiaanse setting uit de jaren ’60, met een behoorlijk laag tempo. Maar vergis je niet, al deze voorwaarden, zijn belangrijk om je langzaam het verhaal in te trekken. En dan blijkt de setting je onderhuids ingepakt te hebben, en dat kon alleen ontstaan omdat de serie de tijd nam om het verhaal uit te vouwen. Maar er is nog een succesfactor in deze serie: Andrew, ‘the hot priest’, Scott, die gestalte geeft aan de oplichter Tom Ripley. Prachtig hoe hij ons meeneemt in die zorgvuldig opgezette persoonsverwisseling, ons meeneemt in het web van leugens die hij langzaam aan het opbouwen is. Ondertussen de kijker een blik gunnend in de drang om de sociale ladder te willen beklimmen, waarbij we al snel merken dat daarvoor alles moeten wijken. Spannend, intrigerend en met om in te lijsten zwart-wit beelden. Gaat dat zien, snob of niet!

Hele toffe, spannende, maar ook grappige serie-naar-een-game. The Last of Us bewees al dat er toch echt wel goede series van succesvolle games gemaakt kunnen worden. En Fallout doet dit dus ook. Een interesse wekkende, maar ook zeer bekende premisse, waarbij onze heldin (een stoere Ella Purnell) in een voor haar totaal onbekende én gevaarlijke omgeving naar punt X moet, ver weg van alles wat vertrouwd is (ook het plot van Last of Us, niet?). De hoofdpersonages kende ik niet, want ik ben niet bekend met deze game, maar deze werden stuk voor stuk interessant of aimabel genoeg neergezet om ze te willen blijven volgen gedurende het seizoen. Menig serie heeft hele irritante, afleidende subplots, waardoor je constant zit te wachten totdat het hoofdplot weer gaat draaien, maar deze serie niet. De serie houdt de verschillende verhaallijnen knap bij elkaar en weet goed de balans tussen pulp (slapstick, b-monsters) en serieuze bespiegelingen over de apocalyptische setting, te houden. Ik kijk al uit naar het tweede seizoen, altijd een goed teken.

Indrukwekkende serie! En van Nederlandse bodem. Dit stukje geschiedenis, o zo confronterend, moest verteld worden, dat voel je gedurende de serie heen. De werking van de Joodse Raad in de Tweede Wereldoorlog, met haar tamelijk ingewikkeld positie tijdens de bezetting, wordt invoelbaar weergegeven. Het ene dilemma nog mensonterender dan de andere, de beslissingen die men moest maken steeds gruwelijker; dat zijn toch geen uitgangspunten waarbij je veel kijkers zou verwachten. Maar niets bleek minder waar, en de prijzenregen benadrukte dit feit nog eens. Eén van de geheimen zit in het hart van de serie, namelijk een vader-dochterrelatie (fantastische rollen van Pierre Bokma en Claire Bender) die nergens geforceerd voelt, maar het hele thema juist nog eens extra uitdiept: welke keuzes maak je onder druk of extreme omstandigheden? Wat is goed en wat is fout en waar trek je de streep? Dat alles maakt deze serie ook nog eens uiterst relevant. Niet te missen, zeg je dan!

Rauwe Ierse misdaadserie die, net als seizoen 1, bij mij bleef hangen. Bijzonder, want alle elementen zijn bekend terrein: een criminele bende zit per ongeluk of expres in het vaarwater van een andere criminele bende; ondertussen komen vriendschappen en relaties onder druk te staan en wordt de onderlinge loyaliteit tot het uiterste getest. Deze plotlijnen kennen we wel, maar de uitvoering in Kin is voor mij dus memorabel. Ik ga eens proberen te verklaren waarom dat zo is. De setting: Dublin, waarbij de familie letterlijk in de schaduw van een enorm voetbal- en rugbystadion leeft, waar continu iets lijkt te borrelen onder het oppervlak. Andermaal de acteurs: zoals gezegd moet de serie het niet van de originaliteit hebben, maar uitgevoerd door Aidan Gillen, Ciaran Hinds (beide o.a. bekend van Game of Thrones), Charlie Cox, maar vooral Claire Dunne als Amanda, is het smullen. En de grootste troefkaart: het gaat in wezen meer om de uiteenvallende familie, dan om de criminele activiteiten, meer drama dan misdaad dus. Een disfunctionele familie (denk aan Succession of Sopranos) blijkt als zo vaak gewoon goede series op te leveren. Misschien toch niet zo verrassend dat Kin zo hoog eindigt.

Een bizar verhaal heerlijk uitgewerkt. Een verhaal over de grootste geldroof uit de Britse geschiedenis. Een overval bij de beveiligde opslag van Brink’s-Mat resulteert in de onbedoelde ‘bijvangst’ van een enorme hoeveelheid goud. ‘Tof’ denk je meteen, maar dan maakt de serie al heel snel duidelijk dat dit helemaal niet zo tof is als het lijkt. Hoe raak je namelijk zulke grote hoeveelheden goud kwijt zonder op te vallen? Hoe doe je dit zonder alle benodigde certificaten en andere ingewikkelde tussenstappen die bij de normale goudhandel komt kijken, en dat alles ook nog eens zonder de goudkoers te veel te beïnvloeden? Je kunt beter geld stelen, denk je al snel. En díe hele dans rond de bende, de opsporing, de gewiekste plannen, wordt op een overzichtelijke en lekker, vlotte manier voor ons uitgelegd. Ook hier dragen de personages (Hugh Bonneville, Jack Lowden) weer de serie en is de weergave van het tijdperk (want op waargebeurde gebeurtenissen gebaseerd) eveneens een belangrijk factor om je in te verliezen. Op de achtergrond spelen thema’s als afkomst en ontsnappen aan je lot ook nog een bepalende rol. Kortom, fascinerend serie. Met als extra een verbijsterend feitje: iedereen die na 1983 een gouden sieraad kocht in Engeland draagt vermoedelijk een deel van de buit van Brink’s-Mat.

Doodeng. En dan heb ik het niet alleen over het uitgangspunt: een verdwijning, die later resulteert in de vondst van een groep naakte, bevroren wetenschappers ver weg van hun toch al afgelegen onderzoeksstation in Noord-Alaska. Filmliefhebbers moeten bij deze omschrijving ongetwijfeld denken aan The Thing, en dat is qua sfeer een goed referentiepunt. Een claustrofobische plek, waar de zon nauwelijks schijnt, de nacht eindeloos lijkt, en de inwoners van dit oord allerlei (duistere) redenen hebben om in deze uithoek van de wereld te willen werken en wonen. Dit alles verweven met een snufje folklore en Inuit tradities, met daarbovenop een bovennatuurlijke uitleg als mogelijkheid. Jodie Foster en de onbekende Kali Reis stelen als verbitterd duo de show, elk met hun eigen (heftige) bagage, zich begevend in een hun tegenwerkende omgeving met allerlei eigenbelangen, die wel of niet worden uitgesproken. En dan hebben we het nog niet eens gehad over hun zoektocht in een ijsgrot, compleet in het donker, enkel en alleen bewapend met een zaklamp…doodeng. Klinkt allemaal niet prijzenswaardig, maar het snel ontwikkelende plot, de cliffhangers, de algehele sfeer vormen echt een voortreffelijke mix en de serie verschijnt niet voor niets in de top van talloze eindejaarslijsten. Als je deze serie nog niet gezien hebt: zeker doen!

Ik had eigenlijk helemaal geen behoefte aan een tweede seizoen. Seizoen 1 was oké, maar ook een beetje een rare mix van drama en humor over een stel wat geen kinderen kan krijgen. Af en toe kwam de Zweedse serie in seizoen 1 verrassend uit de hoek, maar een rechtvaardiging voor seizoen 2? Nee. Maar daar stond hij plotseling aangekondigd en als completist moet ik dan wel gaan kijken natuurlijk. En wat bleek: ik werd meerdere malen oprecht geraakt door de serie, ondanks dat het hit-and-miss gehalte wel is gebleven, evenals die curieuze mix van drama en humor. Maar toch. Oprecht spel brengt oprechte emoties voort. Hilma en Alma zijn ook twee personages die je het beste gunt (met dank aan Alba August en Björn Gustafsson) en met hen mee hoop je op die o zo gewilde zwangerschap. De oplopende spanning binnen de relatie, de vele teleurstellingen, de irritaties terwijl er in de sociale omgeving de ene na de ander zwanger raakt, de ongewenste maar goedbedoelde adviezen van vrienden, familie en kennissen: ze voelen ondanks de soms wat onorthodoxe uitvoering wel authentiek (blegh woord, ik weet het) en dat maakt seizoen 2 uiteindelijk zo goed.

Deze jeugdserie valt wel heel erg in de bias van ‘latere geziene series hebben een grotere kans om in de top tien te komen dan eerdere geziene series’, maar ik kan er toch niet om heen om deze serie op te nemen. Deze Nederlandse serie heeft gewoon een heel leuk uitgangspunt en smeedt daarmee gevoelige onderwerpen en mooie levenslessen aaneen. De serie weet ook precies de juiste toon tussen licht en zwaar te treffen, en kijkt mede vanwege zijn geringe speelduur ook nog eens lekker weg. De serie is een variant op Six Feet Under en After Life (voor kinderen dan) las ik ergens en dat is helemaal geen slechte omschrijving. Hein ziet geesten van overledenen die nog iets af te ronden hebben hier op aarde alvorens ze definitief afscheid kunnen nemen. Hein leert al snel, met hulp van zijn opa en een vriendinnetje, dat hij de aangewezen persoon is om ze te helpen. Hein lost een moordaanslag op, brengt een zangduo weer bij elkaar, zorgt voor nalatenschap etc. Spannend, ontroerende en soms ook leerzame verhaallijnen. De leuke casting van de jeugdige hoofdpersonages, ondersteund door een indrukwekkend lijst aan Nederlandse bekendheden (gelukkig wel allemaal uit de serie en filmwereld, geen familie Meiland o.i.d. brrrr) doen de rest. Dit is overigens de enige serie die ik samen met mijn kinderen kijk. Een zeker niet onbelangrijke factor om deze serie een plaats te geven in mijn eindejaarslijst.

Ik heb getwijfeld over deze serie. Verdiende deze serie de laatste plek in deze lijst meer dan Dune: Prophecy? De tekst die je nu leest geeft het antwoord: ja dus. Guy ‘Memento’ Pierce en Damian ‘Brody/Colonel Winters’ Lewis spelen een vriendenkoppel tijdens de hoogtijdagen van de spionagediensten: de koude oorlog. De vriendschap komt onder druk te staan als één van hen geen spion blijkt te zijn, maar een dubbelspion. Of zijn ze dat allebei? Om het nog ingewikkelder te maken is alles Britser dan Brits, dus niets wordt direct gezegd, maar tussen de regels door óf met een omtrekkende beweging. En als er al wat verteld wordt is dat uiteraard op die typisch, droge, Britse manier.
Het verhaal is een complexe puzzel die je als kijker mee mag helpen op te lossen, onderwijl een mooi tijdsbeeld en het eenzame bestaan van een spion in beeld brengend. Geen James Bond of Mission Impossible dus, maar eerder Slow Horses (niet gezien, maar inschattend op basis van recensies en trailers). Spioneren blijkt weinig heldhaftig en voor de buitenstaander misschien zelfs wel onbeduidend, maar er blijkt genoeg op het spel te staan. Dat laatste zorgt voor de spanning, waarbij je dus goed moet blijven opletten door de vele (scherpe) dialogen. “Een ware matroesjkapop van plots en subplots, met vriendschap en vaderland in een wankele balans” concludeerde de Volkskrant recensies, en bij die rake woorden sluit ik mij aan.