Skip to main content

De Kerke

Een nummer van Daniël Lohues

Vandaag deelt Dick het nummer De Kerke van Daniël Lohues. Het gaat over de relatie die de zanger heeft met het geloof en de kerk. Herkenbaar?
| Dick Sluiter

Ik weet niet eens meer in welke hoedanigheid ik op dit nummer stuitte, maar het bleef meteen hangen. Vooral vanwege de tekst, maar de het complete muziekplaatje klopt ook gewoon. Ondanks dat ik weet dat Daniël Lohues een gewaardeerd muzikant is, met ook al een behoorlijk lang repertoire, kan ik me niet herinneren zoveel andere nummers van hem gehoord te hebben. Maar dit maakte nieuwsgierig en het leek me meteen een goede reden om eens dieper in Lohues, zijn repertoire, maar ook in de achtergrond van dit nummer te duiken.

Achtergrond

Daniël Lohues is geboren in Emmen (1953) en zingt graag in dialect. Ik ben geen spreker van dialect of een groot kenner, maar verstaan doe ik hem vrijwel altijd goed. Het Drents klinkt ook wel erg als het Sallandse dialect van mijn (groot-) ouders (en daarin zingt bijv. Marlene Bakker heel mooi). En zelfs het Zeeuws van Broeder Dieleman klinkt erin door, ook al zo’n persoonlijke favoriet. Ik voel een rode draad aankomen:) Beschouw deze ‘name dropping’ overigens vooral als aanmoediging om wat te beluisteren van deze artiesten

Daniël Lohues heeft een gelovige (Katholieke) achtergrond, maar heeft dit op een gegeven moment achter zich gelaten, en scheef daaronder over op zijn eigen website:

Ik geloofde al lang niet meer in het geloof zelf hoor. Maar ik vond de kerk, de Bijbel, de kerkmuziek, de verhalen, de rituelen, de tradities, de geschiedenis en de plechtigheid nog altijd erg fascinerend. Maar nu lijkt er echt iets geknakt te zijn. Het blijft me verdriet doen als ik mensen weer hoor zeggen dat alle pastoors pedo’s zijn. Omdat het niet zo is. En omdat de meeste geestelijken zeer lieve mensen zijn.

En toch, ik hou ermee op. Je kunt niks meer zeggen. Als ik bijvoorbeeld iets wil roepen over die vreselijke misbruikzaken door moslims in grote Britse steden, dan kan ik dat niet meer maken. Want kijk eens wat er gebeurt in de wereldwijde kerkgemeenschap waarbinnen ik zelf geboren ben. Ik schaam me. Het is vreselijk.

Misschien moet ik het kruisje boven de deur maar weghalen. En mijn mooie Mariabeeld? Ook weg? Ik kijk Haar even aan en zie de troost van het verdriet in de ogen van Maria. (Dagblad van het Noorden, 18 augustus 2018)

Dit gebeurde overigens na een periode van persoonlijke ontkerkelijking. Dit vertelde hij het Nederlands Dagblad al in 2011:

Voornemen twee dateert van vorig jaar, na het afronden van zijn platenserie Allennig I-IV. Daniël Lohues was ‘klaar met religie’, meldde hij in de media. De vier soloalbums en de theatertournee vanaf 2006 waren ‘een verslag van mijn persoonlijke ontkerkelijking’.

Maar hij komt ervan terug. Dat kan. Een wetenschapper moet bewijsbare conclusies trekken en daarbij blijven. Een liedjesschrijver mag zijn opvattingen wijzigen. ‘Het kan best zijn dat ik er volgend jaar weer heel anders over denk.’

Het gekke was, Lohues deed ongevraagd kond van zijn secularisering, maar geen medium ging erop in. Dat was heel opvallend, vindt hij achteraf. ‘Mensen vinden religie, geloof en Bijbel vaak geen onderwerp meer, of de kennis daarvan is weggeraakt. Terwijl bijna alles wat je tegenkomt in verband staat met religie.’ Hij citeert grinnikend een eigen songtitel: ‘Pries de dag nie veur ’t aobend is’. ‘Zelfs dat spreekwoord komt uit de Bijbel.’

En in datzelfde interview:

Het verliezen van het geloof doet ook pijn, hoor je in je teksten. Het is weemoed wat de klok slaat.

‘Zoals met Sinterklaas, als je doorkrijgt dat die niet echt bestaat.’

Kwam je daarachter, of is dat je verteld?

‘Het is me verteld. En dan begint een periode van dubbelleven. Als je een jaar of zeven bent, weet je dat hij niet bestaat. Maar je houdt toch vast aan dat geloof en eigenlijk vind je het vreselijk dat de illusie is doorbroken. Ik had het zelfs nog toen ik als student in Utrecht woonde. Ik was er niet zo gelukkig. Toen kwam de enige echte Sinterklaas, die van de televisie, in die stad aan. Iedereen deed vrolijk, maar ik stond bijna te huilen, zo verlangde ik naar dat ongerepte van mijn kinderlijk geloof. Het was een behoefte aan een nieuwe Jezus, denk ik.’

Je zei het afgelopen jaar vaak dat het laten varen van geloof ook een leegte schept, een triestheid die je toch al altijd had, ook al ging het goed.

‘Ja, zonder geloof is het leeg, dat is waar. Zo ervaar ik het ook. En dat kun je dan opvullen met platitudes, met consumentengedrag. Heb ik ook wel gedaan. Lost niets op. Maar ik heb mijn muziek, dat blijft een bron, mijn zingeving. En de overtuiging dat mensen het uit hun eigen kracht moeten halen.’

En tot slot:

Je bent ‘klaar met religie’, meldde je. Maar in drie van de twaalf liedjes op ‘Hout Moet’ gaat het over geloof. Hoezo klaar?

‘Ja, ik besef heel goed dat je er nooit los van komt, dat geloof. Ik ben ermee opgegroeid. Het was nooit een dwangbuis; het zit zo in je systeem. Ook veel niet-gelovigen zijn bezig met religie en veel gelovigen kennen hun twijfels. Ik ben gewoon van het geloof afgeraakt doordat ik veel las over de evolutie en zo. Maar het gekke is dat iets waar je niet in gelooft, best kan bestaan. Jezus heeft bestaan, de kruisiging is echt gebeurd. God bestaat niet, maar ik wou dat het wel zo was. Het is fijn om ergens in te geloven, ook al is het verzonnen. Het is zoals Willem Wilmink een keer zei: de liedjes van Jacques Brel en de veertigste van Mozart zijn ooit verzonnen, maar ze bestaan wel. Zo is het ook met de hemel; die is ooit verzonnen en bestaat dus.’

De Kerke

Video

“As ik God was leut ik zeker, mjzölf af en toe ‘s zien, ik vin dat wij as mensheid, wel wat duudlijkheid verdienen”

Lyrics

Soms der iene dood is
Bij doop of trouwerij
Mar nie met kerst of paosen
Der zit kwa kerk wat dwars bij mijSoms as ‘t orgel Bach speult
Of as ik zölf mag speuln
Veur de rest kom ik hier nooit meer
Mar ‘t zeg mij aal nog veul

Misschien komp ‘t ooit wel weer
Misschien komp ‘t ooit wel weer
Mar tegenwoordig kom ik hier echt eigenlijk
Nooit meer

Eerder wa’k ‘t hiele weekend
In de weer as organist
En ok as trouwe misdienaar
He’k jaoren gien misse mist

Mar zo opiens die twiefel
‘n Ander licht leut zien
Da’k verder kieken mus
As ‘t priesterkoor misschien

Ik ben der nou wel uut nou
Jezus hef bestaon
Allent zien Va dat wee’k nog nie
En daor schient ‘t öm te gaon

Zie ik zo slecht ofzo?
Of bestiet der echt gien God
Waorum knappen ze dan overal
Mekaar nog aal kapot?As ik God was leut ik zeker
Mijzölf af en toe ‘s zien
Ik vin dat wij as mensheid
Wel wat duudlijkheid verdienen

Of waren ‘t dan toch Elvis?
John Lennon en van Gogh (Vincent)
Mozart, Bach en Beethoven
Van boben stuurt
Was ‘t dat dan toch?

Froukje

Als je een blog inlevert, dan wordt er een quote gevraagd uit het datgene wat je net geschreven hebt, of uit de lyrics. En bij dit zoeken werd viel de uitspraak ineens extra op:

As ik God was leut ik zeker
Mijzölf af en toe ‘s zien
Ik vin dat wij as mensheid
Wel wat duudlijkheid verdienen   (De Kerke, openingsnummer van debuutalbum ‘Allenig’ uit 2006)

Dit inzicht kwam ik pas ook tegen, namelijk bij Froukje, die zong niet zo lang geleden ‘Als ik God was’ met soortgelijk tekst in het refrein. Zou dit naast een persoonlijk inzicht, ook een ode aan Lohues zijn?

Als ik God was
Zou ik laten zien dat ik trots was
Het oké is dat je niet bij de rest past
Ik zou het laten weten als ik echt was
Als ik God was
Zou ik laten zien dat ik trots was
Het oké is dat je niet bij de rest past
Ik zou het laten weten als ik echt was, echt was

(Als ik God was, track 11 van ‘Noodzakelijk verdriet’ uit 2024)

Iets meer over auteur Dick Sluiter

Dick is zo’n 40 jaar, getrouwd en vader van drie kinderen. Hij is zeer geïnteresseerd in alles wat met religie te maken heeft, van kunst tot wetenschap en van traditioneel tot postmodern.

Categorieën

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.