Leef jij wel in het ‘hier en nu’? Even voor de zekerheid. Wat is hier eigenlijk met je smartphone in de hand. Is dat de plek waar je je fysiek bevindt of waar je je mentaal bevindt? “Hier is elders” schrijft Bregje. Eerder deze week was ik aan het wandelen door de stad en ik had de verleiding weerstaan het nieuwste album van band huppeldepup te luisteren of een leerzame podcast aan te zetten. Of een reeks belletjes te doen. Het was heerlijk weer en ik was oprecht verbaasd – ja zo erg is het dus – over de weldaad die er over me kwam. Geluk en rust in het alledaagse dat binnen handbereik ligt. Natuurlijk is de ervaring niet iedere keer zo, maar ik stel zelf vast: vaker wel dan niet.

Bregje schrijft ook over dingen (opnieuw) zelf maken als manier om meer ‘hier’ te ervaren. Sinds corona is de moestuin enorm in trek, maar ik ben er te lui voor. En dan verplicht immense hoeveelheden groente eten en weggeven Nah. Maar ik ben er volledig van overtuigd dat de buitenlucht een mens goed doet. Liefst een groene buitenlucht. De aanwezigheid van natuur (zoals een park, bos of strand) blijkt de kans op slecht slapen te doen dalen. Vorige week waren wij een week op vakantie in Zeeland. Héérlijk. En gelukkig: wandelen, bij voorkeur in het groen, helpt tegen slapeloosheid. En ik zeg dan: tegen onrust.

Anderen

Naast geld, tijd en ruimte lijkt slaap ook nauw verbonden met de mensen in je leven. En andersom geldt dan ook: een gebrek aan mensen in je leven leidt tot slechtere nachten. Hoeveel vrienden heb je? Zijn er enkelen die de diepte roerselen van je binnenste kennen? Ben je wel eens eenzaam? Heb je geleerd hoe je je hebt te verhouden tot de wereld om je heen? Dit zijn geen alledaagse gespreksonderwerpen, maar raken wel aan de kern wat mij betreft. Bregje schrijft:

Waarom we zo eenzaam zijn? Als antwoord op die vraag liggen verschillende toogwijsheden voor het grijpen. Misschien is onze cultuur te individualistisch en zijn we te veel gericht op succes en op bezit. Misschien voelen we, in een tijd dat banen niet voor het leven maar voor zes maanden zijn, te veel druk om ons eigen hachje te redden om ons veel met anderen te bemoeien. Misschien dénken we alleen maar dat de rest van de wereld wél toffe instagrambare feestjes viert. Misschien werkt het digitale contact, dat steeds meer in de plaats komt van fysiek contact, toch niet zo lekker (een punt dat ik sinds Covid niet meer hoef te maken).

Zelf ervaar ik het in mijn denken en mijn doen: de nadruk op autonomie en individualiteit. De voordelen van die vrijheden zijn mij een groot goed, maar immers aanwezige relativering en onderlinge concurrentie – vaak zeer subtiel – vervreemden en isoleren als je niet oplet. De druk om er toch vooral zélf iets van te maken is groot; er is nauwelijks een groter geheel waartoe je behoort. Toch? Aflevering 8 van de podcast Dit Dus ging daarover. Verlorenheid, rusteloosheid en onrust verklaren de toename in angststoornissen, depressie en ADHD lees ik, ook in de krant. Lijdt de (nacht)rust hier ook onder? Bregje omschrijft de nacht als uiterwaarde:

Ook mijn nachten barstten vaak onder het gewicht van een té volgeladen dag. Al het willen, moeten en regelen dat niet meer binnen de oevers van mijn dagen paste vloeide over, de nacht in. Daar lag ik dan, de boel koortsachtig uit te denken en te overzien. De kleine uren deden blijkbaar dienst als de uiterwaarden van mijn ambities, en ze liepen permanent onder.

De opgelegde of naïef verkozen route tot zelfverwezenlijking loopt dwars door de nachtrust. Je bent er immers nog niet, toch? (wanneer wel?) Maar hoe ‘ga je op’ in iets groters? Welke keuzes kan of moet je dan maken?

De richting van die keuzes laat zich wel raden. Immers, als je slaapproblemen ziet als ego-problemen, en slapen als opgaan in iets groters, dan ligt de oplossing in minder ‘Ik’ en meer ‘Wij’. Als ik Verhaeghes relaas probeer te vertalen naar concrete ingrepen, dan krijg ik: kijk eens grondig naar  wat je in je leven van de meeste betekenis vindt. Kun je bijvoorbeeld je werk of persoonlijke projecten op een zijspoor zetten wanneer het slecht gaat met een vriend? Ben je echt te druk om je nichtje mee te nemen naar het pretpark waar ze al tijden over praat? Zou je je kunnen inzetten als vrijwilliger? Kortom: heroverweeg je prioriteiten. Focus minder op je eigen succes, en meer op je omgeving.

De vraag willen beantwoorden hoe je opgaat in iets groters is geenszins eenvoudig. Maar (meer) tijd vrijmaken voor anderen, opgaan in ontspannende bezigheden en gesprekken is voor veel mensen goed te doen, lijkt me. Daarvoor zet je de volgende twee bescheiden stappen: telefoon wegstoppen en het gezelschap zoeken. En ten tijde van corona combineert dat zeker goed met een wandeling. Vanmorgen nog gedaan!