Skip to main content

Vragen zijn net zo leuk als antwoorden

Renco heeft weer een boek afgevinkt. Vandaag een blog over de drie-eenheid van God. Is God nu één, die of beide? Lees mee in deze blog!

Twee weken geleden schreef ik een blog n.a.v. een artikel over koninkrijkstheologie. Ik raakte ook de complexiteit van God’s Koninkrijk: is het ‘reeds’ of toch ‘nog niet’? Beide? Niet eenvoudig in ieder geval. Misschien kan ik Dick nog verleiden tot het verhelderen van deze zinsnede uit zijn blog van afgelopen week: “Het volledig ontsluiten en ontdekken van ons potentieel lijkt mij dan ook de grote opdracht in het leven.”. Hoe dan ook, vandaag adresseer ik een ander voor mij complex vraagstuk: is God nu één of drie?

Jezus was er altijd al

Jaren terug, ik weet het nog goed, preekte onze dominee over een onderwerp waarbij hij terloops noemde dat er in het Oude Testament vele aanwijzingen zijn dat Jezus er altijd al was. Nou, die gedachte was geheel nieuw voor me. Jezus is toch de zoon van God? En ja, na zijn opstanding leeft hij eeuwig voort. Maar voor zijn geboorte ook al dan? Hoe dan? Antropomorfisme ten top.

Ook waagde hij een preek aan het idee dat God liefde ís. En dat deze liefde zich onder meer uit in een immer voortdurende liefdevolle relatie tussen God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest. Dit als essentie van God’s ‘zijn’. God heeft oneindige, genadige, onvoorwaardelijke liefde voor ons omdat hij liefde ís. Dat maakt het ook zo moeilijk te bevatten. Zo had ik nog nooit nagedacht over God’s drie-eenheid.

De discussieboeken

Ruim een jaar geleden schreef ik een blog over een reeks van ‘discussieboeken’. Afgewisseld met wat toegankelijker leesvoer maak ik nog steeds goede meters. Op één na heb ik het lijstje af (kan ik weer een nieuwe maken). De laatste die ik las was ‘Two Views On The Doctrine Of The Trinity’. Eigenlijk zijn er vier auteurs die (2 aan 2) verschillende versies beargumenteren van respectievelijk de ‘klassieke’ kijk op God’s die-eenheid en de ‘relationele’ kijk op God’s drie-eenheid.

De klassieke visie gaat uit van God’s bekendmaking van zichzelf (ook wel: openbaring). Ofwel: zonder dat we wéten dat God, als Vader, Zoon en Heilige Geest eeuwig is, valt er weinig te zeggen over God’s relatie met ons mensen in de geschiedenis.

De relationele visie gaat uit van onze relationele ervaringen in de geschiedenis om God uit te leggen. Dus wie God is, laat zich het beste beschrijven als een drie-eenheid – met onderlinge liefhebbende relaties, analoog aan relaties zoals wij die kennen.

Verwarrend

Wat ik verwarrend vind, is dat het in onze kerkelijke gemeente (en daarbuiten) vrij normaal is om tot één specifieke ‘verschijningsvorm’ van God te bidden. We bidden om de liefde van de Vader, bezingen Jezus als koning en ‘ervaren’ aanwezigheid van de Heilige Geest (of niet). Ik vind het niet zozeer verwarrend vanuit een Bijbels perspectief, maar wel omdat God dus tegelijkertijd zowel één als drie is. Dus daar dacht ik maar eens een boek over te lezen. Het is overigens goed om op te merken dat de doctrine van God’s drie-eenheid niet direct als zodanig voorkomt in de Bijbel.

Het boek laat zich niet makkelijk vangen in een blog en zo nu en dan ergerde ik me aan de wel erg kieskeurige (systematische) theologen. Maar volgende vragen boeien me niettemin:

  • is God de Vader (alleen) de ‘veroorzaker’ (verwekker) van Jezus?
  • komt de Heilige Geest van God? Van Jezus? Van beide? Of van God via Jezus?
  • staat de Vader boven de Zoon? Is de Heilige Geest aan hen beide ‘gelijk’?
  • is het christendom eigenlijk geen tritheïsme ipv monotheïsme?
  • is God afhankelijk van zijn schepping voor de verwezenlijking van zijn liefde?
  • als we tot God bidden, bidden we dan tot ‘alledrie’?
  • is Jezus een bepaalde ‘kant’ van God of bestaat hij helemaal los van God?

Vragen waarvan ik me later misschien afvraag waarom dat zo interessant was. Niet dan? Het wordt wel wat abstract en theologisch zo. Maar ik moet wel tegenwicht bieden aan mijn filosofische mede-blogger Dick ;-)

Op twee benen

En dan heb je het boek uit. Tja, iets om op te kauwen zeg maar. Het mysterie van God ben ik meer gaan waarderen tijdens het lezen. Ik vond de uiteenzetting van de klassieke visie van Steve Holmes verhelderend. Hij betoogt dat de drie-eenheid een (noodzakelijk) conceptueel onderscheid aanbrengt voor het begrijpen van wat de Bijbel zegt over God en de eerste uitingen van aanbidding binnen de kerk. Het vertrekpunt is en blijft dat God zichzelf geopenbaard heeft als een die-eenheid. Check.

Anderzijds vond ik de relationele visie van Tom McCall minstens net zo sterk. Hij zet nauwgezet uiteen hoe God’s eenheid en drie-eenheid met elkaar te verenigen zijn. Ik denk hem te kunnen volgen, maar ik ben niet kundig genoeg om zijn Engelse uiteenzetting te vertalen (letterlijk en figuurlijk) naar een blog. De (ik-jij) relatie tussen de Vader, Zoon en Geest heeft naar mijn idee voldoende Bijbelse onderbouwing. Het helpt mij in ieder geval om dat mysterie van God’s ‘zijn’ in ver- en bewondering wat te verkennen. Check again.

Vragen zijn net zo leuk als antwoorden

Ik ben geen theoloog, zoveel is duidelijk. Veel woorden moet ik opzoeken en dan nog is het soms lastig goed te begrijpen wat er bediscussieerd wordt. Maar het format waarin meerdere auteurs, van verschillende achtergrond, hun zienswijze uitwerken en vervolgens elkaar bekritiseren (bevragen) spreekt me nog steeds aan. Ook dit recentere deel uit de reeks had een ‘rejoinder’ waarin de auteur van een zienswijze nog inhoudelijk reageert op de kritiek en vragen van de anderen. Waardevol!

Ondanks de complexiteit maak ik toch wel degelijk nader kennis met een voor mij lastig onderwerp en kan ik mezelf verliezen in een (oneindige?) reeks vragen waarop ik ten dele het antwoord nooit zal vinden, of begrijpen. Maar het prikkelt wel. En dat is leuk.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Meer over Renco Schoemaker

Renco is ruim 35 jaar, man en vader van twee. Hij was eerder jeugdouderling in zijn gemeente in Zwolle. Hij mag graag fietsen, hardlopen, tv series kijken en bloggen. Luistert tot slot graag naar harde christelijke herrie.