Onrecht, 11 tips

Hoe gaan we als christen om met het onrecht in de wereld tijdens ons alledaagse leven? Die vraag werd vorige week door mijn zwager ingeleid en mag ik vandaag beantwoorden. Ga er maar aanstaan! Dagelijks maak ik keuzes die onrecht kunnen doen aan iets of iemand. Mijn bank investeert misschien in wapenhandel. Mijn trui is misschien gemaakt door een jongetje dat 16 uur per dag onder slechte omstandigheden voor een hongerloontje werkt. Zijn zusje heeft misschien voor hetzelfde loontje en onder dezelfde omstandigheden mijn smartphone gemaakt.

In mijn kussen zitten misschien veren van ganzen die op een gruwelijke manier levend geplukt werden. Het vlees op mijn bordje komt misschien van een beest dat een afschuwelijk leven achter de rug heeft. Het produceren van dat stukje vlees (alleen het woord ‘produceren’ zou misschien wel tot nadenken moeten zetten), kostte misschien veel te veel ruimte, water en bomen. De producten die ik koop zijn misschien gemaakt door boeren uit een ander werelddeel, die daar veel te weinig geld voor hebben gekregen. Ik kan misschien wel deze hele blog vullen met voorbeelden van onrecht waar ik dagelijks mee te maken heb.

We hebben met z’n allen een geweldige samenleving gecreëerd, waarin we kunnen genieten van gemakken, luxe en lekkers. Deze maakbare samenleving heeft wel een grote schaduwkant. We willen onze gemakken, luxe en lekkers namelijk ook snel hebben, we willen er veel van en dat het liefst zo goedkoop mogelijk. Dat is maar op één manier mogelijk: het gemak, de luxe of het lekkers op een onrechtvaardige manier verkrijgen. Mijn trui is mede mogelijk gemaakt door uitbuiting….
Het lastige is dat ons westerse systeem doordrongen is van onrecht. We kunnen er bijna niet omheen, tenzij we uit het systeem zouden stappen en in een hutje op de hei gaan wonen. De meesten van ons zullen niet in dat hutje willen wonen, daarom elf tips/ inzichten/ richtlijnen over onze omgang met het dagelijkse onrecht waarmee we geconfronteerd worden.

1. Misschien
Het was je misschien wel opgevallen: in mijn inleiding staat wel 10x ‘misschien’. Ik weet dat er veel banken zijn die foute investeringen maken, veel truien zijn op een mensonterende manier geproduceerd, enz. Omdat ik niet weet hoe het met mijn bank/ trui zit staat er vaak misschien. Ik wil stoppen met ‘misschien’ als het gaat over onrecht. Als ik iets wil doen tegen onrecht in mijn dagelijkse leven, begint het bij een stuk bewustwording. Het is tegenwoordig vrij eenvoudig om te achterhalen hoe iets is geproduceerd. Deze moeite wil ik vaker gaan nemen. Lees eerst het tweede punt, voordat je daadwerkelijk aan de slag gaat!

www.eerlijkebankwijzer.nl 

www.stopthetraffik.org/

www.rankabrand.nl

www.goedewaar.nl

www.wakkerdier.nl

www.fairfood.nl

www.voetafdruk.nl

2. Kennis creëert verantwoordelijkheid
Als ik weet dat een kip uit de kiloknaller een heel slecht leven heeft gehad, wordt ik medeverantwoordelijk als ik toch die kip koop. Misschien wordt jij niet zo treurig van een mishandelde kip. Denk dan aan de koffieboeren in Afrika die nauwelijks betaald krijgen, of dat meisje in een kledingfabriek in Bangladesch.

3. Verantwoordelijk aan wie?
Door klakkeloos mee te gaan in een systeem waarbij mens/dier/aarde wordt uitgebuit, ben je medeverantwoordelijk aan dat onrecht. Ik wil de keuzes die ik maak kunnen verantwoorden naar de gans, kip, kleermaker, koffieboer en die ene boom in het amazonewoud. Maar bovenal wil ik als christen mijn keuzes kunnen verantwoorden naar God. De maker van alles!

Genesis 1:28 Hij zegende hen en zei tegen hen: ‘Wees vruchtbaar en word talrijk, bevolk de aarde en breng haar onder je gezag: heers over de vissen van de zee, over de vogels van de hemel en over alle dieren die op de aarde rondkruipen.’

4. Druppel
“Maar Len, als ik die kip niet meer koop stopt de kippenboer niet met het mishandelen van de kippen”. Klopt. Ons effect is niet groot. Toch geeft het een signaal af. Helemaal omdat jij niet de enige bent die besluit andere kip te kopen. Kijk ook eens naar dit korte filmpje.

5. Prioriteiten
Als je nadenkt over alle onrecht waar we mee te maken hebben is dat overweldigend. Het is zoveel, dat het wat verlammend kan werken. Waar moet je nou beginnen? Maak de drempel kleiner en het probleem overzichtelijker door iets te kiezen. Je zou kunnen besluiten om vanaf nu geen kiloknallers meer te kopen. Of misschien wil je je eerst eens verdiepen in je energiemaatschappij.

6. Tevreden met minder
Wees tevreden met wat minder luxe, gemak of lekkers. Onze hebzucht voert het systeem van onrecht. Door eerder tevreden te zijn, maken we ons minder onderdeel van dat consumerende systeem.

7. Ongemakkelijk
Alle blogs bij geloofsvoer hebben zo’n 800 woorden. Langer wordt wat saai en ongemakkelijk. We zitten nu bijna aan de 800 woorden. Maar ik ga nog even door. Deze blog mag best even ongemakkelijk zijn. Als we blijven weglopen voor ongemakkelijke situaties, zullen we ook weglopen bij het ongemakkelijke feit dat we (on)bewust meewerken aan onrecht.

8. Ver weg
Ik lees ‘s morgens op het nieuws dat een kledingfabriek instort. Even bedenk ik hoe naar dat is. Ik maak de kinderen wakker en ontdek dat de jongste flink hoest en koorts heeft. De rest van de dag maak ik me drukker om de griep van mijn zoontje, dan om alle levens die verloren zijn gegaan aan de andere kant van de wereld. Blijkbaar zit onze psyche zo in elkaar dat de ellende van onbekenden ons niet echt van slag brengt. Misschien maar goed ook, anders waren we allemaal zwaar depressief geweest.
Toch is het goed om het verre, onbekende leed dichterbij te laten komen.
Stel je eens voor dat je door de binnenstad loopt en voor een telefoonzaak staat. In de telefoonzaak glimmen de nieuwste modellen je tegemoet. Links van de telefoonzaak staat een snackbar. Rechts ervan staat de fabriek waar de telefoononderdelen gemaakt worden. De deur staat open en je ziet een klein meisje in nare omstandigheden zwoegen voor jou telefoon. Als dit werkelijk naast elkaar zou staan, zou je dan bij de buren een telefoontje kopen?

9. Positie dieren in de Bijbel
Wat zegt de bijbel over onze omgang met dieren? Moeten we ze verwennen? Mogen we ze wel slachten? Dit is mooi op een rij gezet door kerkendier.nl in hun geloofsbrief.

10. Geen activist, wel actief.
We gaan niet de wereld redden. We zullen geen systemen omver werpen. Als dit ons doel is, zullen we na 3 maanden teleurgesteld op moeten geven. Het onrecht is overal doorheen verweven en er is niet 1 dader aan te wijzen. 1 enkel sneeuwvlokje voelt zich hoogst waarschijnlijk niet verantwoordelijk voor de lawine waar het onderdeel van is. Wij zijn ook onderdeel van een groot en ingewikkeld systeem, maar kunnen ons niet verschuilen achter deze massa. Begin dichtbij en maak het niet te groots. We hoeven niet allemaal activist te worden. Maar laten we onze keuzes wel actief gaan maken.

11. Niet krampachtig
Goed doen vanuit een schuldgevoel is niet de bedoeling. Alle bovenstaande punten lijken ons vooral energie te kosten en roepen misschien negatieve gevoelens naar boven. Dat is niet mijn bedoeling. De bijbel is duidelijk: Geniet van het leven. Heb liefde voor alles wat God gemaakt heeft. Hij heeft het gemaakt om met volle teugen van te genieten. Juist om die reden is het zo jammer dat dit wat verpest is. Onze insteek moet niet zijn dat we al het slechte willen verdrijven. Het veel beter om het goede toe te voegen.